Türkiye’de Kaç “Bilal” Var — Ve Bu Aslında Neden Önemli?
Türkiye’de “Bilal” ismini taşıyan kişi sayısı üzerine konuşmaya başlarken, kulağa masum gelen bir istatistik aslında toplumsal kimlik, demografi ve popülerlik hakkında düşündürücü sorular barındırıyor. Bu yazıda, elimizdeki rakamları eleştirel bir mercekten inceliyorum — çünkü sadece sayılar değil, bu sayıların ne anlama geldiği, nasıl kullanıldığı da büyük fark yaratıyor.
İstatistiksel Gerçekler: Bilal Sayısı Ne Kadar?
2018 verilerine göre Türkiye’de 113.050 kişi “Bilal” ismini taşıyordu. Bu da yaklaşık her 1.227 kişiden birinin Bilal olduğu anlamına geliyor. ([İsminin Anlamı Nedir?][1])
Bazı kaynaklarda sayının 113.934 civarında olduğu belirtiliyor. ([Bebek İsimleri][2])
Bununla birlikte, dikkat: resmi ve güncel nüfus veri tabanları (örneğin TÜİK) güncel 2024‑2025 verilerinde “Bilal” adının ilk 30’un içinde olmadığını bildiriyor — bu da Bilal isminin artık eskisi kadar yaygın olmadığını düşündürüyor. ([TGRT Haber][3])
Bu bilgiler ışığında, “Bilal” hâlâ Türkiye’de kayda değer bir yaygınlığa sahip olsa da, onu bir zamanlar “çok sık kullanılan” erkek isimleri arasında görmek artık mümkün değil.
Neden “Bilal” Eskisi Kadar Popüler Değil?
Yaygın erkek isimlerinde son yıllarda değişen trendler dikkat çekiyor: 2024 verilerine göre en çok kullanılan erkek isimleri arasında “Mehmet”, “Mustafa”, “Ahmet” gibi geleneksel, köklü isimler yer alıyor. ([TGRT Haber][3]) Bu tablo, “Bilal” gibi tarihî veya dini kökenli isimlerin dahi — eğer popüler kültür, sosyoekonomik değişim, şehirleşme, eğitim düzeyi gibi faktörlerin etkisiyle — popülerliğini yitirebildiğini gösteriyor.
Ayrıca, isim tercihlerinde moda etkisi büyük: Yeni doğan bebek isimlerinde trendler, nesiller arası farklılıklar yaratıyor. Bu da demek oluyor ki “Bilal” isminin yaygınlığı, sadece demografik değil — kültürel, toplumsal eğilimlerin bir sonucu.
“Bilal” Üzerinden Toplumsal Bir Aynaya Bakmak
Peki bu sayılar ve değişim neden önemli? Şöyle ki:
İsimler, sadece bir etiket değil; aynı zamanda kimlik, aidiyet ve bazen sosyo‑dini sembol taşıyor. “Bilal” gibi isimlerin tercih edilme/edilmemesi toplumsal değerlerin değişimini yansıtabilir.
Eğer “Bilal” ismi daha az tercih edilir hâle geldiyse; bu, gelecek nesillerin isim seçimlerinde daha farklı — belki kentli, modern ya da evrensel — değerler aradığını gösterebilir.
İstatistiklerde “popüler isimler” arasına giremiyor olmak, “Bilal” taşıyan bireyleri görünmez kılmamalı — ama bu görünmezlik, isim çeşitliliği ve yeni kimlik biçimlerinin artışıyla ilgili olabilir.
Eleştirel Bakış: İstatistik Tek Başına Ne Anlatır?
Burada dikkat edilmesi gereken ciddi bir nokta var: “113.050 kişi Bilal” sözü kulağa somut gelse de, bu rakamın dayandığı veriler artık güncel olmayabilir. 2018’den bu yana doğan, ölen, isim değiştiren ya da nüfus kaydı güncellenen kişiler hesaba katılmamış olabilir. Bu da, istatistiğin güncel “gerçek durumu” yansıtma gücünü zayıflatır.
Ayrıca, kamuoyuna açık kaynaklarda “Bilal” isminin yaygınlığına dair net, güncel bir rapor bulmak zor. Yayınlanan “en çok kullanılan 30 erkek ismi” listelerinde “Bilal” yer almıyor. Bu da demek ki ya “Bilal” artık daha az tercih ediliyor, ya da daha yaygın ama “ünlü” değil — toplumun genelinde orta‑alt düzeyde kalıyor.
Bu durum, neden “isim haritası” tartışmalarında “Bilal” gibi isimlerin anılmadığını da açıklıyor: İstatistikçiler, en yaygın ilk 20–30 isme odaklanıyor. Böylece “orta sıralar” görünmezleşiyor.
Tartışmaya Açık Sorular
“Bilal” isminin sayısı gerçekten azaldı mı — yoksa sadece en popüler listelerde yer alamayacak kadar az mı kaldı?
Yeni nesiller neden “Bilal” gibi geleneksel/dini kökenli isimleri daha az tercih ediyor? Bu bir kimlik dönüşümünün göstergesi olabilir mi?
İsim istatistiklerinin kimin için yapıldığı (bebekler, tüm nüfus, 0–18 yaş vs.) değişince, gerçek sayıyı bilmek neden bu kadar zor?
“Orta sıradaki” isimler — örneğin “Bilal” gibi — toplumsal görünmezlik sorununu derinleştiriyor mu?
—
Türkiye’de “Bilal” isminin hâlâ on binlerce kişide yaşadığı doğru. Ama bu ismin popülerlikte zemin kaybetmesi, toplumsal değişimin, isim tercihindeki dönüşümün ve demografik kaymaların bir yansıması. İstatistikler asla tam resmi göstermez — ama bu sayılar, kimlik, aidiyet ve toplumsal tercihleri anlamamız için güçlü birer ipucu olabilir.
[1]: “Türkiye’de Kaç Tane Bilal Var? – İllere Göre Bilal Sayısı”
[2]: “Bilal isminin anlamı, kökeni, özellikleri | Bebekisimleri.org”
[3]: “Türkiye’de en çok kullanılan isimler belli oldu! İşte en en yaygın …”